Upadłość konsumencka – czym jest i co oznacza?
Upadłość konsumencka pozwala wyjść z pętli zadłużenia, prowadzi do redukcji długów, a także do ich umorzenia. Jest to postępowanie sądowe, którego zasady zostały opisane w ustawie Prawo upadłościowe z 28 lutego 2003 roku (znajdują się tam m.in. warunki, jakie musi spełnić dłużnik, przebieg postępowania). Upadłość konsumencką mogą ogłosić osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej oraz które są niewypłacalne. Stan niewypłacalności, według art. 11 ust. 1a ustawy Prawo upadłościowe, to niemożność regulowania wymagalnych zobowiązań pieniężnych od co najmniej 3 miesięcy.
Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości
Pierwszym krokiem do ogłoszenia upadłości jest złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej w Sądzie Rejonowym właściwym dla miejsca zamieszkania dłużnika, w którego strukturach mieszczą się wydziały zajmujące się sprawami upadłościowymi.
Sąd rozpatruje wniosek, badając sytuację dłużnika, jego moralność płatniczą oraz przyczyny powstania niewypłacalności. We wniosku musi znaleźć się m.in. lista wierzytelności oraz ich wysokość. Dłużnik powinien także wskazać okoliczności, w których doszło do powstania niewypłacalności. Konieczne jest również zgromadzenie dowodów na potwierdzenie uzasadnienia wniosku. Po ogłoszeniu upadłości cały majątek dłużnika wchodzi w skład masy upadłości. Środki uzyskane z jego sprzedaży zostają przeznaczone na spłatę wierzytelności, choćby w stopniu podstawowym. Spisem, wstępnym oszacowaniem oraz upłynnieniem masy upadłości zajmuje się ustanowiony przez sąd syndyk. Dłużnik jest zobowiązany do ścisłej współpracy z syndykiem, udostępnienia mu swojego majątku i wszystkich niezbędnych dokumentów.
Po dokonaniu podziału środków uzyskanych z masy upadłości, sąd ustala plan spłaty, który obowiązuje co do zasady przez maksymalnie 36 miesięcy (art. 49115 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo upadłościowe). Plan spłaty jest harmonogramem, według którego dłużnik dokonuje spłaty swoich wierzytelności. Na etapie jego tworzenia upadły dowiaduje się także, jaka część zadłużenia zostanie umorzona. Warunkiem oddłużenia jest rzetelne realizowanie planu spłaty.
Co daje upadłość konsumencka?
Upadłość konsumencka pozwala dłużnikowi wrócić do równowagi finansowej, pozbyć się długów i odzyskać spokój. Wraz z ogłoszeniem upadłości przestają być naliczane odsetki, postępowania egzekucyjne zostają zawieszone, a następnie umorzone. Już po ogłoszeniu upadłości sytuacja dłużnika znacznie się poprawia. W miejsce komornika i postępowania egzekucyjnego pojawia się syndyk i postępowanie upadłościowe. Dobrą wiadomością dla upadłego jest fakt, że nie musi posiadać majątku, aby starać się o upadłość, a koszty postępowania może tymczasowo pokryć Skarb Państwa (art. 4917 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe). Najtrudniejszym momentem dla upadłego jest licytacja majątku, a zwłaszcza sprzedaż domu lub mieszkania. Ustawodawca przewidział jednak wsparcie dla dłużnika, który może starać się o wydzielenie kwoty na cele mieszkaniowe ze środków uzyskanych ze sprzedaży majątku. Są to fundusze przeznaczane na wynajem tymczasowego lokum dla dłużnika i jego rodziny. Największą zaletą upadłości jest powrót do życia sprzed powstania zadłużenia oraz możliwość poradzenia sobie z kłopotami finansowymi.
